100 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καββαδία

Σύντομο βιογραφικό

(άπο το: http://www.sansimera.gr/biographies/44 )

Ο λογοτέχνης Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910 στο Χαρμπίν της Μαντζουρίας. Ο πατέρας του, Χαρίλαος, είχε τη ρωσική υπηκοότητα και διατηρούσε επιχείρηση εισαγωγών - εξαγωγών. Η μητέρα του, Δωροθέα, ήταν κεφαλλονίτικης καταγωγής. Σε ηλικία τεσσάρων ετών, η οικογένειά του επέστρεψε στην Κεφαλονιά και το 1921 μετακόμισε στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Δημοτικό και το εξατάξιο Γυμνάσιο.

Το 1928 δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή, αλλά την ίδια χρονιά αρρωσταίνει βαριά ο πατέρας του και αναγκάζεται να δουλέψει. Για μερικούς μήνες εργάζεται σε ναυτικό γραφείο, κρατώντας τα λογιστικά βιβλία, και τον επόμενο χρόνο, αμέσως μετά το θάνατο του πατέρα του, μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό.

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, αποτυπώνει στο χαρτί τις εικόνες από τα μέρη που επισκέπτεται, τη ναυτική ζωή, τους ναυτικούς και τις σχέσεις τους με την πατρίδα τους, τη θάλασσα και τις γυναίκες. Τον Ιούνιο του 1933 κυκλοφορεί την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο «Μαραμπού» και εισαγωγικό σημείωμα του Καίσαρα Εμμανουήλ. Το βιβλίο τυπώνεται σε 245 αντίτυπα, στο τυπογραφείο του περιοδικού «Ο Κύκλος», με έξοδα του ίδιου.

Το 1939 παίρνει το δίπλωμα ασυρματιστή, αν και αρχικά ήθελε να γίνει καπετάνιος. Ακολουθεί ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, πηγαίνει στρατιώτης στην Αλβανία και στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής μένει ξέμπαρκος στην Αθήνα. Ξαναμπαρκάρει το 1944 και ταξιδεύει αδιάκοπα ως ασυρματιστής σ' όλο τον κόσμο.

Τον Ιανουάριο του 1947 εκδίδεται η δεύτερη ποιητική συλλογή του «Πούσι» κι επανεκδίδεται, ύστερα από δεκατέσσερα χρόνια, το εξαντλημένο «Μαραμπού» από τον Θανάση Καραβία, ο οποίος το Μάρτιο του 1954 θα κυκλοφορήσει και τη «Βάρδια», το μοναδικό πεζό του Νίκου Καββαδία.

Από το τελευταίο ταξίδι του επέστρεψε το Δεκέμβριο του 1974 και αμέσως ξεκίνησε τις προετοιμασίες για την έκδοση της τρίτης ποιητικής συλλογής του, την οποία όμως δεν πρόλαβε να δει τυπωμένη. Πέθανε ξαφνικά στις 10 Φεβρουαρίου του 1975, από εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην ατζέντα του βρέθηκαν τρεις στίχοι που ήθελε να τους προτάξει στο «Τραβέρσο», κάτι που δεν έγινε...

«Μα ο ήλιος αβασίλεψε κι ο αητός απεκοιμήθη
και το βοριά το δροσερό τον πήραν τα καράβια.
Κι έτσι του δόθηκε καιρός του Χάρου και σε πήρε».

Τρία χρόνια μετά το θάνατό του, κάποια από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν από τον Θάνο Μικρούτσικο, στο δίσκο «Σταυρός του Νότου». Μέσω αυτών των τραγουδιών, και άλλων που ακολούθησαν, ο Νίκος Καββαδίας έγινε γνωστός στο ευρύτερο κοινό.

.....................................................................

Φάτα Μοργκάνα

Θά μεταλάβω μέ νερό θαλασσινό
στάλα τή στάλα συναγμένο ἀπ' τό κορμί σου
σέ τάσι ἀρχαῖο, μπακιρένιο ἀλγερινό,
ποῦ κοινωνοῦσαν πειρατές πρίν πολεμήσουν.

Πούθ' ἔρχεσαι; Ἀπ' τή Βαβυλώνα.
Ποῦ πᾶς; Στό μάτι τοῦ κυκλώνα.
Ποιάν ἀγαπᾶς; Κάποια τσιγγάνα.
Πῶς τή λένε; Φάτα Μοργκάνα.

Πανί δερμάτινο, ἀλειμμένο μέ κερί,
ὀσμή ἀπό κέδρο, ἀπό λιβάνι, ἀπό βερνίκι,
ὅπως μυρίζει ἀμπάρι σέ παλιό σκαρί
χτισμένο τότε στόν Εὐφράτη στή Φοινίκη.

Πούθ' ἔρχεσαι; Ἀπ' τή Βαβυλώνα.
Ποῦ πᾶς; Στό μάτι τοῦ κυκλώνα.
Ποιάν ἀγαπᾶς; Κάποια τσιγγάνα.
Πῶς τή λένε; Φάτα Μοργκάνα.

Σκουριά πυροχρωμη στίς μίνες τοῦ Σινᾶ.
Οἱ κάβες τῆς Γερακινῆς καί τό Στρατόνι.
Τό ἐπίχρισμα. Ἡ ἅγια σκουριά πού μᾶς γεννᾶ,
Μᾶς τρέφει, τρέφεται ἀπό μας, καί μᾶς σκοτώνει.

Πούθ' ἔρχεσαι; Ἀπ' τή Βαβυλώνα.
Ποῦ πᾶς; Στό μάτι τοῦ κυκλώνα.
Ποιάν ἀγαπᾶς; Κάποια τσιγγάνα.
Πῶς τή λένε; Φάτα Μοργκάνα.

..
http://www.youtube.com/watch?v=g9iiK7q2RC4
Μουσική και ερμηνεία: Μαρίζα Κώχ

Μυγδαλιά

Κ.Καρυωτάκης

Κι ακόμα δεν μπόρεσα να καταλάβω

πώς μπορεί να πεθάνει μια γυναίκα
που αγαπιέται.

Εχει στον κήπο μου μια μυγδαλιά φυτρώσει
κι είν' έτσι τρυφερή που μόλις ανασαίνει·
μα η κάθε μέρα, η κάθε αυγή τηνε μαραίνει
και τη χαρά του ανθού της δε θα μου δώσει.

Κι αλοίμονό μου! εγώ της έχω αγάπη τόση...
Κάθε πρωί κοντά της πάω και γονατίζω
και με νεράκι και με δάκρυα την ποτίζω
τη μυγδαλιά που 'χει στον κήπο μου φυτρώσει.

Αχ, της ζωούλας της το ψέμα θα τελειώσει·
όσα δεν έχουν πέσει, θα της πέσουν φύλλα
και τα κλαράκια της θε ν' απομείνουν ξύλα.
Την άνοιξη του ανθού της δε θα μου δώσει

Κι όμως εγώ ο φτωχός της είχ' αγάπη τόση...

ένα παλαιότερο άρθρο μου...

Η Κοινωνία τώρα σκοτώνει και 15χρονο!

ημερομηνία συγγραφής:
Κυριακή, 7 Δεκεμβρίου 2008

Με αφορμή το θάνατο του 15χρονου Αλέξανδρου, καθώς και την καταδικαστική συμπεριφορά κάποιων ενάντια του τρόπου αντίδρασης των πολιτών και ιδίως των νέων, φοιτητών και μη, με τα γραφόμενα μου θα σας αποδείξω ότι εν τέλει για όλα αυτά φταίω εγώ, εσείς, όλοι μας.
Οι διαδηλώσεις που γίνονται και οι καταστροφικές ζημιές που προκαλούνται από μέρος διαδηλωτών είναι αποτέλεσμα αφενός της αγανάκτησης των πολιτών απέναντι στην Πολιτεία - που εμείς οι ίδιοι έχουμε φτιάξει και συνεχίζουμε να διαμορφώνουμε - και γενικά της συναισθηματικής φόρτισης, και αφετέρου της ιδιοτελούς πολιτικής της αντιπολίτευσης (να αναφέρω ότι πολλές διαδηλώσεις οργανώνονται από κομματικές οργανώσεις που κατά βάθος σκοπεύουν, μέσω της κατάκρισης που ασκούν στα λεγόμενα «κακώς κείμενα», να καταδικάσουν την πολιτική εξουσία του κυβερνώντος και συνακόλουθα του αντιπάλου κόμματος ώστε να εξασφαλίσουν περισσότερους ψήφους στις επερχόμενες εκλογές).
Όσον αφορά στη βίαιη αντίδραση των πολιτών, και ιδίως των νέων, που όλοι μας κατακρίνουμε, πρέπει να τη μελετήσουμε ως προς την αιτία γένεσης της κι όχι να αναλωνόμαστε ολοκληρωτικά στις συνέπειές της. Γι αυτή τη συμπεριφορά οφείλεται, κατά την άποψή μου, το γεγονός ότι όταν η «κεφαλή» νοσεί νοσούν αναπόφευκτα και τα υπόλοιπα μέλη.
Το «χωλό» Εκπαιδευτικό Σύστημα, που δεν προσφέρει ολοκληρωμένη και ορθόδοξη* παιδεία, η οικογένεια που δεν ενσταλάζει στους νέους τις αρχές της δημοκρατίας και της ορθοδοξίας** λόγω των γρήγορων ρυθμών ζωής καθώς και σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω της αδιαφορίας ή και της ευδιάκριτης ευρείας μεταβολής στις δομές της οικογένειας, τα Μ.Μ.Ε. με την προβολή ανάλογων προτύπων καθώς και προγραμμάτων που αντί να αφυπνίζουν, κοιμίζουν συνειδήσεις, συναισθήματα και εν τέλει ανθρώπους, η ανοργάνωτη Κυβέρνηση που κάνει σπασμωδικές μετατροπές στο εκπαιδευτικό σύστημα και σχεδόν σε όλα τα άλλα συστήματα (πχ. σωφρονιστικό, οικονομικό κ.ά.) και, ένα από τα σημαντικότερα, το παράδειγμα τόσο της ίδιας της Πολιτείας αλλά όσο και της κοινωνίας – που εμείς οι ίδιοι την απαρτίζουμε και την καθορίζουμε με τις συμπεριφορές μας και τις πράξεις μας (υποκρισία, ιδιοτέλεια σε όλα τα επίπεδα, μέχρι και στις σχέσεις μας με τους φίλους μας, το σύντροφό μας κτλ., απάτες, ύπουλες ενέργειες, πισώπλατες μαχαιριές και δε συμμαζεύεται) – ευθύνονται για τη συμπεριφορά αυτή των νέων, οι οποίοι ανολοκλήρωτοι ως άνθρωποι θα κληθούν να ηγηθούν κι εκείνοι στο μέλλον την κοινωνία, μια κοινωνία «ζούγκλα», που θα αποτελείται από ανολοκλήρωτες προσωπικότητες, «παιδιά» των αμαρτημάτων της προηγούμενης γενιάς.
Αυτό που πραγματικά απαιτείται για τη διαμόρφωση μιας υγιούς κοινωνίας είναι η αλλαγή τρόπου ζωής όλων μας, καθώς και η απαξίωση στερεότυπων πλέον αντιλήψεων του τύπου: «με ένα άτομο δε σώζεται τίποτα», «δεν πρόκειται να αλλάξει πότε αυτή η κατάσταση» κτλ, οι οποίες αντιλήψεις «κατεδαφίζουν» κάθε προσπάθεια για «αναστήλωση». Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η επανάσταση προκαλείται πρώτα στο κάθε άτομο ξεχωριστά και μετά γίνεται συνολική. Άλλωστε το έχουν πει οι μεγάλοι φιλόσοφοι: αν δεν καώ εγώ, εσύ, πως θα προκληθεί φωτιά και φως;
Για μένα αυτοί που ευθύνονται για τον απάνθρωπο θάνατο του Αλέξανδρου, που μεγαλώσαμε στην ίδια περιοχή, είναι οι πολιτικοί, που εσκεμμένα οργανώνουν τέτοιες αναταραχές για να ικανοποιήσουν τα συμφέροντά τους και που δε διοικούν σωστά, αλλά περισσότερο εγώ, καθώς και όλοι μας, που αρκούμαστε στο να καθόμαστε σε μία οθόνη να παρακολουθούμε τις εξελίξεις και να κάνουμε μετά τους κουφούς!
Αυτό το θέμα, όπως και κάθε ζήτημα που προκύπτει, θα χρησιμοποιηθεί ακόμη μια φορά από τα Μ.Μ.Ε. για τη συγκάλυψη και αποσιώπηση σκανδάλων, που η γνωστοποίησή τους προκαλεί πλήγματα στα συμφέροντα των «μεγάλων» υποκριτών.
Δεν είναι υποκρισία στην τηλεόραση διεφθαρμένοι να κατηγορούνε τη διαφθορά; Όσο τους ακούω τόσο αγανακτώ και δεν αντέχω να τους ακούω. Έτσι μου μένουν δύο επιλογές: ή να βάλω κάποιο κανάλι εναλλακτικής ενημέρωσης να νεκρώσω να συναισθήματά μου με τις φούσκες που πουλάει ή να κλειστώ στο δωμάτιό μου και να βυθιστώ για ακόμη μια φορά στα συναισθήματά μου που μου προκαλούν βαθύτατη θλίψη και εν τέλει να αποφασίσω να αλλάξω και από άτομο να γίνω «Άνθρωπος»!
Ας ελπίσουμε αλλά και ας προσπαθήσουμε ο θάνατος αυτού του παιδιού, που του στερήσαμε τη ζωή που δικαιούνταν, να μην πάει χαμένος και ας τον δικαιώσουμε! Ας γίνει, λοιπόν, η αφορμή να δώσουμε νόημα στη δικιά μας ζωή!

Ευχαριστώ για το χρόνος σας,
Νηνεπένθη Ε.Μ.
nhnepen8h@gmail.com

*εννοώ ορθή σύμφωνα με τον τρόπο καθώς και της αρχές με τις οποίες πρέπει να υπάρχουν σε μία Παιδεία τέτοια ώστε να σμιλεύει «Ανθρώπους» με πνευματική διαύγεια και καλλιέργεια, σύνεση και κρίση, απαλλαγμένους από ιδιοτελείς σκοπούς και υποκριτικές τακτικές.

**αντιστοίχως με την παραπάνω διευκρίνιση.